Ülkemiz genelinde çok sayıda köprü bulunmaktadır, bu köprülerin çoğundan geçiş için belirli ücretler alınmaktadır. Sürücüler araçları ile köprülerden geçerken bazen HGS veya OGS cihazlarında arıza olması bazen de HGS veya OGS cihazlarında yeterli bakiye olmaması sebebiyle geçiş ücretini ödeyememektedirler. Bu durumda sürücüler geçiş ihlali yapmış sayılmaktadır. Geçiş ihlali yapıldıktan sonra sürücülerin 15 gün içerisinde geçiş ücretini ödemeleri gerekmekte aksi takdirde köprü geçiş ücretinin yanında geçiş ihlali yapılmış olması sebebiyle geçiş ücretinin 4-5 katı ceza ödemek zorunda kalmaktadırlar. Aynı durum otoyollar, tüneller ve diğer ücretli yollar için de geçerlidir.
HGS veya OGS cihazında yeterli bakiye olmaması sebebiyle geçiş ihlali yapılmış olması halinde geçişten sonraki 15 gün içerisinde de hesapta yeterli bakiye olması halinde köprü geçiş ücreti tahsil edilmektedir. Bu bir kural olmasa da yerleşik bir uygulama haline gelmiştir. Bu sebeple ihlalli geçişten sonra ki 15 gün içerisinde hesapta yeterli bakiye olmasına rağmen geçiş ücretinin tahsil edilmeyerek sürücü veya araç sahibine ihlalli geçiş cezası tahakkuk edilmesi hukuka aykırılık teşkil etmektedir. Bu durumda sürücü ve araç sahibinin ceza miktarı da dikkate alınarak Tüketici Hakem Heyetine başvuruda bulunarak itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
Ayrıca belirtmemiz gerekir ki geçiş ihlali yapıldıktan sonra ilgili şirket veya kurum tarafından geçiş ihlali yapılmış olduğuna ilişkin sürücünün bilgilendirilmesi gerekmektedir. Aksi takdir de 15 günlük ödeme süresinin başladığı kabul edilemez. Bu durum hem Tüketici Hakem Heyeti hem de emsal nitelikteki Mahkeme kararlarında da açıkça; “Her ne kadar yasada bildirim şartı bulunmasa da hukukun temel ilkesi gereği, verilen kararın ve cezanın uygulanabilmesi genel olarak bildirim şartına bağlıdır.” şeklinde ifade edilmiştir.
Konu ile alakalı olarak Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu:“Hukukta bildirim yapılmadan ceza uygulanmaz. Kimi zaman sistemlerin arızadan okunmaması, kimi zaman da bakiye yetersizliğinden tüketicinin geçiş ücretini ödemeden o hizmeti kullanması konusunda uyarılması lazım. Firma ‘İnternet sitemden baksın’ diyemez. İnternetten anlamayan ne yapacak o zaman?” diyerek bildirim yapılmaksızın ceza uygulanmasının hukuka aykırı olduğunu beyan etmiştir.
Ancak uygulamada köprü, tünel ve diğer ücretli yolları işletmekte olan şirket ve kurumlar tarafından hiçbir bildirim yapılmadan geçişten sonraki 15 günün sonunda geçiş ihlali yapılmış olması sebebiyle sürücülere geçiş ücretinin 4-5 katı kadar da geçiş cezası yükletilmekte ve geçiş ücreti ile cezanın ödenmesi için ihtarname gönderilmektedir. İcra takibi ile karşı karşıya kalmak istemeyen birçok sürücü de hem geçiş ücretini hem de ihlalli geçiş cezasına ödemek zorunda kalmaktadır.
Çoğu kez geçiş yapılan gişedeki HGS veya OGS cihazının bozuk olması veyahut ödeme almaması sebebiyle geçiş ihlali yapmış olan sürücülerin hiçbir kusurları bulunmaksızın bu şekilde ceza ödemek zorunda bırakılması hukukun genel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir. Bu husus aşağıda yer alan yerel Mahkeme kararında da açıkça ifade edilmiştir.
İşte Gerekçeli Karar;
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BAKIRKÖY 5. TÜKETİCİ MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/9.. Esas
KARAR NO : 2019/4..
HAKİM :
KATİP :
DAVACI : OTO……………..
VEKİLİ :
DAVALI : …………………..
VEKİLİ : ……………….
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 26/12/2018
KARAR TARİHİ : 27/06/2019
KARAR YAZIM
TARİHİ : 01/07/2019
Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davacı tarafından işletilen otoyol ve köprülerden ****** plakalı aracın ihlalli geçişi nedeniyle doğan ve yasal süresi içinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla Bakırköy 15. İcra Müdürlüğünün 2018/208… Esas sayılı dosyası ile takbin başlatıldığını, davalının borca itaraz ettiğini ve takibin durduğunu, oysa davacı tarafından işletilen otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit ya da kartla tahsilat yapılabilmesinin mümkün olup süresi içerisinde OGS için bankadan HGS için PTT den provizyon alınamaması nedeniyle söz konusu geçiş ücretini talep edildiğini, ödemenin gerçekleşmemesi halinde bildirim yükümlülüğünün olmadığını ancak sürücüye geçiş esnasında bu görev olmamasına rağmen uyarılar yapıldığını, kullanıcıların geçişi takip eden 15 gün içerisinde ödeme yapmaması halinde icra takibinin dayanaklarının oluştuğunu bu nedenlerle davalının itirazı üzerine duran takibin devamını, itirazın iptali ve %20 den az olmayan icra inkar tazminatına hükmedilmesi talep ve dava olunmuştur.
Davalıya usulünce tebligat yapılmış vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu geçiş yapılan 26/08/2018 tarihli geçiş öncesinden 9 gün evvel bayram tatilini giderken 17/08/2018 tarihinde yapılan geçişlerle ilgili bakiyenin yetersiz olması nedeniyle davalının HGS hesabının 27/08/2018 tarihinde bakiye miktarının müsait hale gelmesinin üzerine köprü ve otoban geçiş ücreti olan toplam 91,65 TL nin HGS hesabından otomatik olarak kesildiğini, davaya dayanak yapılan geçiş için de sunulan hesap ekstrelerinden anlaşılacağı üzere yasal süresi içerisinde bakiye bulunduğu halde kesintinin yapılmadığı, bu nedenle icra dosyasının dayanağı olmadığı belirterek davanın reddi savunulmuştur.
Bakırköy 15. İcra Müdürlüğünün 2018/208… Esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; ana geçiş ücreti olan 91,65 TL ile birlikte 274,95 TL ceza tutarından ibaret 366,60 TL nin takip konusu edildiği, davalının borca itiraz ederek takibin durmasına sebebiyet verdiği ve iş bu davanın yasal süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
UYAP ortamından icra dosyası, geçişe ilişkin kayıt ve resimler, HGS bakiyesi ve delil niteliğindeki tüm bilgi ve belgeler dosya içerisine aldırılmıştır.
Bu doğrultuda yapılan değerlendirmede: davalının vermiş olduğu cevap dilekçesinde belirtildiği üzere 17/08/2018 tarihinde gerçekleşen geçişler nedeniyle aynı köprü ve yola ilişkin 71,75 ve 19,90 TL lik tutarların geçiş anında yeterli bakiye olmaması üzerine davalı tarafından yapılan 27/08/2018 tarihli 100 TL lik bakiye yüklemesi neticesinde davalının HGS hesabından tahsil edildiği, davaya dayanak yapılan 26/08/2018 tarihli geçiş anında davalının yeterli bakiyesi bulunmadığı ancak 15 günlük süre içinde 09/09/2018 tarihinde davalı tarafından bakiye yüklendiği ancak bu kez 26/08/2018 tarihli geçiş ücreti kesilmeden 03/09/2018 ve 06/09/2018 tarihli geçiş ücretlerinin kesilmesine rağmen davaya konu edilen tutarın kesilmediği, davalının kanuni süresi içerisinde HGS hesabına yeterli yükleme yaptığı, bu nedenle söz konusu tutarı davacı tarafın hesaptan alma imkanı varken almadığı ve icra takibi başlattığı, bu nedenle icra takibi yapılmasının henüz yasal koşullarının oluşmadığı, ana geçiş ücreti dışında cezaların yasal bir şekilde tahakkuk etmediği, bu nedenle icra dosyasının iptaline karar verilmesi gerektiği ancak davalının 91,65 TL tutarındaki ana geçiş ücretini ödemek zorunda olduğu ancak icra takibi yapılmasının henüz koşulları oluşmamakla bu tutarın takip konusu edilemeyeceği, bu nedenle icra takibinin iptalinin dosya kapsamına uyumlu olduğu ve makul süre içerisinde ana geçiş ücreti olan 91,65 TL nin davalı tarafça davacıya hesabına yatırması gerektiği, somut uyuşmazlığın yargılama gerektirmesi nedeniyle kötü niyet tazminatı koşullarının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1- Davacı tarafça açılan ancak sabit olmayan davanın reddine,
Somut uyuşmazlık yargılama gerektirmekle kötü niyet tazminatı takdirine yer olmadığına,
2- Alınması gerekli harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye 8,50 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3- Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden takdir olunan 366,60 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4- Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5- Sarf edilmeyen gider avansının talep halinde dava yanlarına iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/06/2019
Sorularınız ve detaylı bilgi için bize telefon, whatsapp, mail ve diğer iletişim kanalları üzerinden ulaşabilirsiniz.